کد مطلب:33565 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:125

حکمت و فلسفه یکی نیستند











من به درستی نمی دانم كه از كدام زمان و به چه سبب در فرهنگ اسلامی «فلسفه» با «حكمت» مرادف نهاده شد. در فرهنگ اسلامی گاهی فیلسوفان را «حكیم» نیز گفته اند. به همین دلیل است كه كسی همچون مولوی حكمت را بر دو گونه ی دنیایی و دینی می داند:


حكمت دنیا فزاید ظن و شك
حكمت دینی پرد فوق فلك


(مثنوی، دفتر دوم، بیت 3203)

مولوی به طور كلی فلسفه را طرد و نفی می كند و هیچ حظی از حسن برای آن قائل نیست. اما در باب حكمت احتیاط می ورزد چرا كه این واژه یك واژه ی دینی است و در قرآن نیز ستوده شده است. لذا آن را بر دو بخش می كند: یك بخش آن حكمت دنیایی است كه همان فلسفه و كلام است و بخش دیگر حكمت دینی است كه آدمی را پرواز می دهد و فوق فلك

[صفحه 139]

می برد.

به درستی معلوم نیست كه چرا فیلسوفان و متفكران ما «فلسفه» را با «حكمت» برابر نهاده اند. این مساوی نهادن، موجب مغالطات و سوء فهمهای بسیاری شده است.


صفحه 139.